Spreekbeurt

Hèt middel om de meest irritante puber te doen ineen schrompelen tot een radeloos hoopje mens, is hem of haar een spreekbeurt te laten houden.
Daar moest ik aan denken toen ik dit weekend in een hotel verbleef in Camperduin, daar waar de Hondsbossche Zeewering begint. Vroeger leerde men dat op school, nu heeft men een vaag vermoeden dat die Zeewering ergens bij Den Bosch zou kunnen liggen. Wauwel moest dit weekend twee keer naar Noord-Holland, en voor de benzinekosten kun je tegenwoordig beter een nachtje hotel in de buurt nemen. Is er dan een poëtischer plek denkbaar dan waar je ’s nachts de door een gierende storm opgejaagde zee aan de noeste dijk hoort knagen, waarachter de lokale bevolking in angstig waken verblijft?

Op het strand lagen schelpen in allerlei soorten en maten en zo kom ik op de spreekbeurt die een van mijn dochters ooit eens op de lagere school heeft gehouden. Geen puber nog weliswaar, maar de zenuwen waren er niet minder om. Ruim van te voren bereidde zij zich ernstig voor op haar onderwerp: “Schelpen”. Wij togen speciaal naar de zee voor een toepasselijke verzameling en bestudeerden aandachtig het beduimelde boekje “Wat leeft daar aan het strand”, waaruit ikzelf als kind al op Texel de nodige kennis opdeed omtrent gestippelde wulken,  tepelhoorns en blaasjeswier, alsmede het eierkapsel van de rog. Toen vond je dat soort dingen nog in overvloed en kreeg je als ouders ook je kinderen daar nog warm voor. Tegenwoordig Googelen ze daar wel de nodige informatie over bij elkaar als dat eens zo uitkomt. Je gaat daar natuurlijk niet een beetje in weer en wind over zo’n strand ploeteren.
Maar goed, de spreekbeurt was daar en alles was op een bandje opgenomen, wat wij ’s avonds mochten beluisteren:  Geruis en doodse stilte, af en toe voorzichtig schuiven van een stoel. Hier was duidelijk een collega aan het werk die er de wind onder had. “Dit is een schelp”, verbrak onze dochter de ademloze stilte, waarna weer een nieuwe periode van zwijgzaamheid aanbrak, enkel onderbroken door sterk ademen. “Dit is ook een schelp…..” en na wéér enkele minuten “en hier is een andere schelp………fritsel, frietsel, frummel” 

Dat ging zo een aantal schelpen door, en toen was de spreekbeurt weer voorbij. “Dat is nog nooit vertoond, wordt met een zes beloond.” , om dichter Ton van Deel te citeren; zoiets zal het wel opgeleverd hebben. Dochter dolblij, dat was weer achter de rug. De klas weer een stapje wijzer geworden over het verschil tussen een schelp en een schelp, en als ik dan nu een pubermeisje – in de pauzes en veilig in de klas het hoogste woord –  tijdens een spreekbeurt vòòr diezelfde klas zie hakkelen, enorme rode vlekken in de hals, waar laat ik nou die handen, friemelend, draaiend en òp van de zenuwen, dan denk ik altijd aan mijn eigen dochter toen. Met een spreekbeurt leer je ze kennen.